Onlangs was iedereen in de ban van de Noord-Syrische stad Kobani, welke eigenlijk de naam Ayn al-Arab heeft, waar twee terreurgroepen elkaar te lijf gingen. Eén daarvan was de terreurorganisatie PKK, waar Koerdische strijders sinds de jaren ’70 bomaanslagen plegen op Turkse burgers en ondertussen ruim 50.000 doden op hun geweten hebben. Deze strijders namen het op tegen de jihadisten van IŞİD, welke begonnen als een terreurgroep in Irak maar ondertussen hun eigen staat hebben uitgeroepen in grote delen van Syrië en Irak: Islamitische Staat. De PKK op zijn beurt had bepaalde regio’s van Syrië uitgeroepen tot "Koerdische autonome regio’s" en zocht actief aansluiting bij de Koerdische regio’s van Irak om een groter onafhankelijke Koerdische staat te creëren.
De ongeveer 5.000 PKK-strijders namen het in Ayn al-Arab op tegen naar schatting tussen de 20.000 en 80.000 IŞİD-strijders. De PKK zag zich gesteund door vele vrijwillige Koerden over de hele wereld en andere anti-IŞİD groepen, maar ook door luchtsteun van de Verenigde Staten van Amerika en andere landen. IŞİD werd gesteund door vele vrijwillige jihadisten die vanuit de hele wereld toestroomden naar het gebied dat nu onder controle van IŞİD staat. Naar schatting sluiten zich wekelijks 500 jihadisten aan bij IŞİD, terwijl grote delen van het Irakese en Syrische leger zich ook aansluiten bij IŞİD. Hierdoor heeft IŞİD de beschikking over zware tankwapens, straaljagers en andere technologische apparatuur.
Toch moest IŞİD zich terugtrekken van de strijd om Kobani, mede omdat er een internationale coalitie ontstond tegen IŞİD. De PKK kreeg deze steun door hun enorme propagandamachine in het westen en de aanwezigheid van een grote groep diaspora-Koerden in Europa. Door het linkse karakter van PKK, de PKK begon als een marxistische organisatie maar is thans een extreemnationalistische en ultrafascistische terreurgroep, verkozen veel Europese leiders de anti-Turkse terreur van de PKK boven de anti-Westerse terreur van IŞİD.
Voor Turkije lag de zaak compleet anders, daar beide groepen Turken als een vijand zagen. Toch smeekte PKK de Turkse troepen, die bij de Turks-Syrische grens gestationeerd stonden, om ze te helpen in de strijd tegen IŞİD. Toen Turkije alleen humanitaire hulp bood door ruim 300.000 (vooral Koerdische) Syriers op te vangen in vluchtelingenkampen en medische hulp bood aan de bijna 700 in de strijd tegen IŞİD gewond geraakte PKK-strijders, vond PKK-oprichter Abdullah Öcalan dit toch niet genoeg. Terreuraanslagen van de PKK in Turkije waren het gevolg: ruim 30 Turkse doden, waaronder twee hooggeplaatste politiefunctionarissen, en ruim 350 gewonden werden het slachtoffer van de PKK.
Desalniettemin kreeg PKK steun van het westen en kon het de aanval van IŞİD afslaan. Hierbij heeft de situatie bepaald geen windeieren gelegd voor de Koerden. Door de grote media-aandacht die de Koerdische demonstraties in Europese steden genereerden, zijn veel Koerdische vrijwilligers naar de stad Ayn al-Arab gekomen. Hierdoor is de stad in korte tijd sterk gekoerdificeerd. De verandering van de oorspronkelijke naam Ayn al-Arab (Lente van de Arabieren) naar de Koerdische verbastering van het woord ‘company’ (Kobani), is een
prachtige illustratie hiervan. De slag om Kobani was voor de PKK, vanuit een ideologisch oogpunt, een succes.
De conclusie dat IŞİD is verslagen, is echter compleet onjuist. Ayn al-Arab is een relatief kleine stad met ongeveer 45.000 inwoners en is voor de PKK een symbolische stad omdat het dicht bij de Turks-Syrische grens lag; precies die regio wat de PKK als zijn bolwerk beschouwt. Voor IŞİD is de stad niet van belang en werd het meer gebruikt als een afleidingsmanoeuvre om de tactisch gezien veel belangrijkere stad Hīt (met ruim 400.000 inwoners) in te nemen, wat IŞİD overigens wel gelukt is. De strategie van IŞİD bij Kobani lijkt dus een succes te zijn. De opmars van IŞİD is, in mijn ogen, dan ook nog ver van gestopt. Hoe de PKK zal reageren op de versterkte opmars van IŞİD in de toekomst, dat is nog een overpeinzing waar ik niet helemaal uit ben…
20 oktober 2014
Drs. Armand Sag
Bestuursvoorzitter Instituut voor Turkse Studies www.turksestudies.org
&
Historicus en turkoloog www.armandsag.nl
Drs. Armand Sağ
