Türkiye siyasetine olan ilgimizin yarısını Hollanda’ya verebilsek, çok şey değişecek!

Mart ayının 15-16-17’sinde yapılacak olan genel seçimler ile alakalı, Hollanda Türk Federasyon Başkanı Murat Gedik ve Dergimiz yazarlarından eski UETD Hollanda başkanı Mehmet Salih Kaya’nın görüşlerini aldık...


  • Kayıt: 13.03.2021 12:58:27 Güncelleme: 13.03.2021 14:30:33

Röportaj: Ebubekir Turgut

Mart ayının 15-16-17’sinde yapılacak olan genel seçimler ile alakalı, Hollanda Türk Federasyon Başkanı Murat Gedik ve Dergimiz yazarlarından eski UETD Hollanda başkanı Mehmet Salih Kaya’nın görüşlerini aldık.

Gedik: Türk milleti üzerinde yapılan psikolojik baskıyı iyi okumak lazım

Hollanda Türkleri, yaklaşan genel seçimde parti seçiminde neyi dikkate almalı?

Murat Gedik: Her şeyden evvel Türk insanı oy kullanmaya karar vermeli. Maalesef bizim toplumumuz Hollanda seçimlerinde şu ana kadar hep sınıfta kaldı. Bir türlü Hollanda siyasetine gereken önemi vermedi ya da veremedi. Oy hakkı verilmiş haktır ve bunu değerlendirmek hem vatandaşlık hem de vicdani açıdan bir görev olarak kabullenilmelidir. En azından veremiyorsan güvendiğin birine vekaletini ver ve ‘oy’un hakkı verilsin. Oy hakkı kullanmayanın yönetim tarzı üzerine eleştiri ve sızlanma hakkı yoktur. Oy kullanmamak demek adeta kendini dışlatmak demektir. Hiçbir şey bilmiyorsan, tabi iş buraya kadar gelmemeli, o zaman yine de sandığa git ve oy’unu boş kullan derim. Belki böylelikle bir sonraki seçime ısınmış olunur. Şu Türkiye siyasetine vermiş olduğumuz ilgi ve alakanın yarısını buraya verebilsek, çok şey değişecek!

Partiler konusunda neler dikkate alınacağı konusunda tabi bir şeyler söylemek biraz zor, nihayetinde herkes kendi hür iradesi ile tercihini yapmalı. Gönül isterdiki, herkes parti programlarına göre oy’unu kullansın, fakat bu günümüzde doğru bir yaklaşım olmaz. Çünkü henüz biz Türkler o seviyeye gelmedik. En azından son yıllarda Türk milleti üzerinde yapılan psikolojik baskıyı iyi okumak lazım. Hangi partiler bu işin içinde iyi etüd etmek lazım. Bir de kimler popülizm peşinde, ona da iyi bakmak lazım. Belki de stratejik açıdan sandıkta oyumuzu kullanmamız lazım. Kimler en iyi bizlerin sesi olabilir ve ülke gidişatına yön verebilir diye.

Kaya: Türkler her partide siyaset yapmalıdır

Mehmet Salih Kaya: Hollanda Türkleri kendilerine en yakın hissettikleri parti veya adaya oy vermelidir. Bu herkes için farklı olabilir, lakin seçim hakkı olan Türklerin ekseriyeti, kendi hassasiyetlerine saygılı olanı seçecektir. Her zaman altını çizmişimdir, Türkler her partide siyaset yapmalıdır. Hiç biri diğerinden daha az önemli değildir. Dünya artık küçük bir köye dönüştüyse ve uluslararası meseleler Hollanda gündeminde yankı buluyorsa, Hollanda Türklerinin kalbinin bir köşesinde Türkiye sevgisi mevcut kalacaktır. Eğer bir parti veya bir aday Türkiye aleyhinde siyasi çalışmalarda bulunuyorsa, Türk seçmenleri nezdinde yankısını bulacaktır. Güçlenmiş bir Türkiye'yi savunmak herkese kazandırır. Bunun idrakinde olmalı partiler ve adayları. Ayrıca iş dünyasında, memuriyette, kültür, spor, eğlence ve eğitim alanlarında aktif rol alan modeller tercih edilecektir. Belediyeler ve eyaletlerde kendilerini ispat eden adaylar tercih edilecektir.

Gedik: Türkiye siyasetini en fazla buraya taşıyan Hollanda siyasileri ve medyasıdır

Partilerin Türkiye politikası Hollanda’daki Türklerin parti seçiminde etkin rol oynar mı?

Murat Gedik: İster istemez etkisi olur. Dördüncü nesile ulaşmış olsakta, bizler Türkiye’yi seviyoruz ve ona karşı yapılan haksızlıklar da bizleri üzüyor. Ve bu konuda en çok bizleri etkileyen konu ise; buradaki siyasilerin Türkiye politikasının büyük bir bölümünü maalesef kendi vatandaşı olan bizler üzerinden oynamaya kalkması. Aslında bu konuyu açmak lazım ama bu röportajın hedefinden çıkmış oluruz. STK’larımız üzerinde kurulan baskılar bunun en iyi örneğidir. Bir gerçeği de unutmamak lazım, Türkiye politikasını partilerinin lehine olduğunu düşündükleri için, neredeyse parlamentodaki bütün partiler bu işi değerlendirme peşinde. Türkiye ile ilgili olan her konu hakkında neredeyse hepsi Türkiye’ye karşı tavır alıyor. Diğer taraftan Hollanda Türkiye ticaret gelişmelerine bakıyorsunuz hayret ediyorsunuz. Anlaşılan siyasilerin kafaları biraz karışık. Şu an Türkiye siyasetini en fazla buraya taşıyan Hollanda siyasileri ve medyasıdır. Umarım bu yanlış yaklaşımlardan tez zamanda vazgeçilir.

Mehmet Salih Kaya: Mutlaka rol oynayacaktır. Bir örnekle bu alanda etkisini belirtmek isterim. Karabağ savaşında Türkiye'nin ve İsrailin Azerbaycan’a sattığı silahlar sayesinde Azerbaycan’ın savaşı kazanması ve Türkiye ile yakınlaşması sonrası Türkiye'ye ambargo uygulatmak isteyen partilerdeki Türkiye kökenli vekiller olmuştur. Bunu Türk seçmeni mutlaka unutmamıştır. Halbuki İsrail için ambargo istememişlerdi bu partiler ve vekiller.

Kaya: Önemli olan adayın liyakatli

Seçimlerde çok sayıda Türkiye kökenli aday var. Türkiye kökenli seçmen sizce oyunu kullanırken adayın milliyetini dikkate almalı mı?

Mehmet Salih Kaya: Dikkate almamalı aslında, fakat siyasi arenada seçmen kendine en yakın hissettiği partiye veya adaya oy verecektir. Bunu çok araştırmalarda görüyoruz. Adaylarda ister istemez, kendi kökenini belirtmek ister. Önemli olan adayın liyakatli, başarılı ve tecrübeli olmasıdır.

Murat Gedik: Kendiniz sorunuzda diyorsunuz, ‘Türkiyeli’. Çok defa bunu izah ettim, ben Türkiyelilik kavramına karşıyım. Bu eskiden Türkiye siyasetinden kalmış siyasal bir kavramdır. Bir insan kendine ‘Türkiyeli’ diyorsa uzak durmak lazım. Çünkü o siyasallaşmıştır ve bizim değerlerimize uzaktır.

Haklısınız, Türk ismi ile seçimlere girenler var. Bu konu hakkında çok defa yazdım. Bir insanın adının Türk olması birinci ölçü olmamalıdır. Zaten biz hep ne çekmiş isek, başımıza ne geldiyse isme yönelik hareket etmemizendir. Onun için adayın milliyetine kanmamak lazım. Önce parti seçimi yapılmalı, sonra var ise imkanın listede bulunan isimleri araştırmak lazım. Adayın milliyetinin benim için hiçbir önemi yoktur. Vaktimiz olsa da bu konuyu uzun uzadıya tartışsak.

Gedik: Kesinlikle adayların Türk isimlerine kanmamak lazım

Hollanda Türklerinden yoğun bir şekilde şu yönde tepkiler var; ‘’Hollanda’da Partiler, Türk aday belirlerken ne derece Türkleri temsil ettiğine bakmıyor hatta Türkiye karşıtı politikacıları aday gösteriyorlar’’ sizde bu görüşe katılıyor musunuz?

Murat Gedik:  Bu konu tam bilinçli mi yapılıyor bilemem, fakat Türkiye karşıtı iseniz kapılar daha çabuk açılır gibi. Sadece bununla kalınmıyor, buradaki Türk toplumu üzerinde yapılan baskılar için bu tip insanlar hep önde gidiyor. Hatta, Türk toplumunun içinden gelen ve toplumla sorunu olmayanlar da kendilerini ispatlamak için bu tür yaklaşımlar içinde yer alıyorlar. Onun için daha önce bahsetmiş olduğum gibi şuurlu bir biçimde oy vermemiz lazım. Ve tekrar edelim, kesinlikle adayların Türk isimlerine kanmamak lazım.

Mehmet Salih Kaya: Maalesef bu böyledir. Türkiye aleyhine konuştuğunuz zaman, listede sıranız daha yükseliyor gibi gözüküyor. Sağ partilerde zaten fazla Türk adayları yoktur. Sol partilerde ise geçmişte Türkiye karşıtı vekiller olmuştur. Partiler bu yanlıştan dönmelidir, zira korkacak bir şey yoktur. Hollandalı Türkler kalplerinde ve gönüllerinde iki ülkeye sevgi ve saygılarını göstermişlerdir. Siyaset birleştirmeli ve uzlaştırmalıdır. Ne olursa olsun, nasıl olursa olsun, Türkler mutlaka siyasette yerlerini almalıdırlar.

Gedik: Çağrımız her zamanki gibi: “Ne yap et ve demokratik hakkını kullan. Bizler Hollanda’nın kaderine ortağız! Bunun için OYunu kullan.” 

Korona salgınının yoğun olduğu bu dönemde seçimler olacak. Çok sayıda kişi belki sandığa gitmeyecek. Hollanda’daki Türk seçmenine yönelik bu konuda bir mesajınız olur mu?

Murat Gedik: Mesajımız bu konuda net. Gidemiyorsan güvendiğin birine vekalet ver. Sandığa gidememek için bir insanın ağır hasta olması lazım. Yoksa sandıkların kurulduğu yerler yakınlarda. Devlet gereken tedbirleri almakta eksik bırakmıyor. Sandık yerlerinde Korona tedbirleri alınıyor ve hastalık riski yüksek olanlar için daha tedbirli olarak seçim günlerinden önce oy kullanma fırsatı veriliyor. 70 yaş üstü isteyenler mektup ile oy kullanabilecekler. Oy kullanan birisi, 3 ayrı kişini adına vekaleten oy kullanabilecek. Çağrımız her zamanki gibi: “Ne yap et ve demokratik hakkını kullan. Bizler Hollanda’nın kaderine ortağız! Bunun için OYunu kullan.”

Mehmet Salih Kaya: Yerli Hollandalıların oy tercihleri aşağı yukarı belli. Kamuoyu araştırmaları seçmenler açısından hangi partiye oy verecekleri konusu her seçimde gündemde olduğu gibi bu seçimdede kafaları karıştırmaktadır. Yerli, eski Hollandalılar için yerleşik ve tradisyonel partileri tercih etmeleri egemen sayılır, ama yeni Hollandalılar veya hukuksal Hollandalılar açısından seçimlere katılan partiler açısından kendilerini en iyi şekilde temsil edeceğini düşündüğü parti veya partilerin sayısı az. En göze çarpan DENK hareketi. Bu partiye destek yüksek derecede olacaktır.

17 mart 2021 tarihinde Hollanda'da yapılacak olan genel seçimlere farklı duygularla gidilecek. Bir yandan pandemi kısıtlamaları, bir yandan siyasi anlaşmazlıklar ve diğer yandan seçimlerim muhtemel ertelenmesi. Önümüzdeki seçimler çok garip geçecek. Eğer vaktinde yapılırsa ilk defa mesafeli ve maskeli oy kullanacağız. Bu gerçek bile alışılması ve yaşanması gereken bir durum. 2021 genel seçimleri mesafeli, maskeli ve “temiz” geçecek.

Son olarak şunu belirtmekte fayda vardır, Adaylara verilen tercih oyları mutlaka adayların partisine gitmektedir. Parti listesinde tercihli oylara rağmen seçilemeyen adaylara verilen oylar kaybolmuyor. Her adaya verilen oy, adayın partisine gidecektir. Azınlıkların mutlaka sandığa gidip kendisini en iyi temsil edeceği partiye veya adaya oy vermelidir. Yaşadığımız ülke bizim ülkemizdir.

Düşünen yolunu bulur.

Not: Seçim Kuruluna göre Hollanda'da 2. Dünya Harbinden sonra 41 parti başvuruda bulunmuş, ilk defa rekor sayıda, 37 parti seçimlere katılacaktır.