Het ware verhaal achter de THY-crash


  • Kayıt: 27.01.2020 23:08:00 Güncelleme: 20.12.2020 13:08:38

Het ware verhaal achter de THY-crash

 

De crash van Turkish Airlines in 2009 bij Schiphol, Amsterdam lijkt nog een staartje te krijgen. Het rapport Onderzoeksraad voor Veiligheid stond toen onder leiding van Pieter van Vollenhoven, een lid van de Nederlandse Koninklijke familie. Het was toen in het voordeel van zowel Nederland als de Koninklijke familie, om alle schuld bij derden te leggen. Luchthaven Schiphol, officieel en voluit 'Koninklijke Schiphol Group', is eigendom van de Nederlandse Staat.

 

Eén van de voornaamste redenen werd dan ook compleet verzwegen, de befaamde Polderbaan van Schiphol die bekend stond om zijn moeilijkheid omdat bij de aanleg ervan men een rekenfout had gemaakt. Daardoor was de hoek erg moeilijk te maken voor vliegtuigen die op het punt staan te landen. Dit werd compleet genegeerd in het rapport van Van Vollenhoven omdat het dan voor conto van de Nederlandse Staat zou moeten komen als bouwer en eigenaar van Koninkijke Schiphol. Weer een ander reden dat vaak door journalisten werd gevraagd aan Van Vollenhoven, was waarom er niet zes minuten zat tussen de Boeing 757 en het vliegtuig van Turkish Airlines. Volgens Amerikaanse experts veroorzaakt een landend vliegtuig kortstondige turbulentie op de landingsbaan, in dit geval de sowieso als zeer moeilijk bekendstaande Polderbaan, en klaart dit pas na enkele minuten op. Volgens deze experts moet er minstens zes minuten gewacht worden zodat de turbulentie compleet verdwenen is. De verkeerstoren van Schiphol liet echter het vliegtuig van Turkish Airlines slechts twee minuten na een Boeing 757 landen waardoor het recht in de turbulentie van laatstgenoemde terecht kwam.

 

In het rapport Van Vollenhoven kwam dit echter niet terug en werd de schuld neergelegd bij de drie piloten van Turkish Airlines, die zelf het leven hadden gelaten tijdens de crash en zich dus niet konden verdedigen. Nu blijkt echter, uit onderzoek van The New York Times, dat naast het bewust wegmoffelen van fouten van Koninklijke Schiphol door een lid van het Koninklijke Huis, het rapport ook de fouten van Boeing bewust wegliet na druk uit de Verenigde Staten van Amerika. Naast het Amerikaanse bedrijf Boeing, zou dit ook door de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA zijn gedaan om gezichtsverlies voor de Amerikanen te voorkomen. Zo werd het onderzoek van hoogleraar Sidney Dekker grotendeels weggelaten omdat hij de schuld legde bij Boeing. Volgens het rapport van Van Vollenhoven lag de schuld echter uitsluitend bij de piloten van Turkish Airlines.

 

Navraag toonde echter aan dat alleen KLM al de afgelopen 6 maanden van 2009 maar liefst 17 keer problemen had met de hoogtemeters van Boeing. Daarnaast liet het onderzoek van Prof. Dr. Dekker ook zien dat de sensoren van hoogtemeters veel te makkelijk kapot gingen en dat daarmee "de automatische piloot de snelheid onterecht zou verlagen" bij de landing van het vliegtuig. Hiermee wordt "de neus van het toestel automatisch naar beneden gedrukt", en is het vrijwel onmogelijk voor piloten "om die automatische beweging ongedaan te maken" tenzij zij een handmatige landing inzetten. Dit stond echter niet in de handleidingen voor de piloten waardoor er recent nog in oktober 2018 en maart 2019 weer twee Boeing-vliegtuigen neergestort zijn in respectievelijk Indonesië en Ethiopië. Met dit ontwerpfout legde Dekker "juist de nadruk op de ontwerpfouten en de catastrofale gevolgen daarvan". Het maakt het erger dat Boeing al in 2004, ruim vijf jaar voor het ongeluk van Turkish Airlines in 2009, wist dat "een kapotte sensor ervoor kon zorgen dat de automatische piloot de snelheid onterecht zou verlagen". Omdat het vliegtuig automatisch reageert op foute informatie van een kapotte hoogtemeter, moesten de piloten dit extra in de gaten houden maar dit werd dus niet in de handleidingen gezet. Volgens Boeing was dit geen veiligheidsrisico omdat "piloten in zo'n geval altijd ingrijpen". Het is een beetje de omgekeerde wereld dat je een piloot een kapot vliegtuig geeft en vervolgens na een crash stelt dat de piloot "beter had moeten opletten".

 

Waarom Nederland zo krampachtig zichzelf blijft verdedigen, is niet echt mijn overpeinzing. Uit onderzoek is al gebleken dat de gemiddelde Nederlander moeite heeft met het accepteren van zijn of haar fouten. Nederlanders kwamen zelfs onderaan de lijst van Europese landen met burgers die hun fouten ontkennen. Het gaf voer voor de cartoon dat mensen die buitengesloten zijn van hun eigen huis, ontkenden buitengesloten te zijn "omdat hun huis een zelfwonend huis is". Het gaf ook voer voor Turkse krantenkoppen dat in de crash van 2009 "Iedereen schuldig is, behalve natuurlijk Nederland". Wanneer Nederland nu eens eindelijk zelfkritisch gaat worden, zowel met de crash van 2009 als in het dagelijkse even, is mijn overpeinzing van deze maand…

 

Drs. Armand Sag

Historicus en turkoloog

www.armandsag.nl