Amsterdam Belediyesi, II. Dünya Savaşı’ndaki Yahudi Soykırımındaki Rolü İçin İlk Kez Resmi Özür Dileyecek

Amsterdam Belediyesi, II. Dünya Savaşı’ndaki Yahudi Soykırımındaki Rolü İçin İlk Kez Resmi Özür Dileyecek

Hollanda’nın başkenti Amsterdam, Nazi işgali sırasında Yahudilere yönelik uygulamalarda belediyenin oynadığı rol nedeniyle ilk kez resmen özür dilemeye hazırlanıyor. Bu önemli adımın 24 Nisan’da Hollandsche Schouwburg’daki Shoah Anması sırasında Amsterdam Belediye Başkanı Femke Halsema tarafından atılması bekleniyor.

Belediye Meclisinden Oybirliğiyle Onay

Haberin kaynağı olan Het Parool gazetesine göre, belediye meclisinde yapılan kapalı oturumda Halsema'nın özür dileme önerisi oybirliğiyle kabul edildi. Aynı oturumda, Yahudi yaşamını desteklemek için oluşturulacak özel bir fon için de maddi kaynak ayrılması kararlaştırıldı.

Belediyeden bir sözcü, konuyla ilgili resmi bir açıklamada bulunmaktan kaçındı ve Halsema’nın anma törenine katılıp katılmayacağı hakkında da yorum yapmadı.

NIOD Raporu: Belediye Mekanizmaları Soykırımı Kolaylaştırdı

Bu özrün arka planında, Hollanda Savaş Belgeleri Enstitüsü (NIOD) tarafından hazırlanan ve yakında yayımlanacak bir araştırma yer alıyor. Araştırmaya göre, Amsterdam Belediyesi'nin çeşitli birimleri, Yahudi nüfusun izlenmesi ve sınır dışı edilmesinde merkezi bir rol oynadı.

Belediyenin nüfus kayıt sistemi, Nazi işgalcilerine Yahudilerin adreslerine kolayca ulaşma imkânı sağladı. Ayrıca şehir içi toplu taşıma şirketi GVB, Yahudilerin şehir içindeki toplanma noktalarına taşınmasında aktif rol oynadı. Yaklaşık 60.000 Amsterdamlı Yahudi, bu sistematik süreç sonunda hayatını kaybetti.

25 Milyon Euroluk Fon ve Yeni Adımlar

Belediye, geçmişteki bu kara lekenin bir parçası olarak yalnızca özür dilemekle kalmayacak; aynı zamanda Yahudi kültürünü ve varlığını desteklemek amacıyla 25 milyon euroluk özel bir fon kuracak.

Bu fonun nasıl kullanılacağına, eski Çalışma Bakanı Jet Bussemaker başkanlığında kurulacak bir komisyon karar verecek. Komisyon, Yahudi toplulukları ve ilgili kuruluşlarla görüşerek öneriler hazırlayacak.

Anıta Dönüşen Acı Noktalar

2023 yılında, Amsterdam Belediyesi ve GVB, Yahudi taşıma operasyonlarındaki rollerini kabul ederek birlikte 100.000 euroyu bir tanıma fonuna aktarmıştı. Ayrıca, üç eski toplama noktasına – Plantage Middenlaan, Beethovenstraat ve Victorieplein – anıta dönüşen semboller yerleştirildi.

O dönem yapılan hesaplamalara göre belediye, bu insanlık dışı taşıma operasyonlarından bugünün parasıyla yaklaşık 61.000 euro kazanç elde etmişti. Bu meblağ da sembolik olarak fona aktarılmıştı.

Tarihi Yüzleşme 24 Nisan’da

Bütün bu gelişmelerin en çarpıcı yönü ise, Amsterdam’ın resmi özrünün Shoah (Holokost) Anması gününde kamuoyuna sunulacak olması. Bu, hem Hollanda tarihi hem de Avrupa’da şehir yönetimlerinin sorumluluk kabul etmesi açısından kritik bir örnek olarak dikkat çekiyor.

Amsterdam