Hollanda’da Yapılan Bir Araştırmada Yapay zekâ, akciğer kanserini doktorlardan aylar önce tespit edebiliyor
Amsterdam Üniversitesi Tıp Merkezi’nde (Amsterdam UMC) yapılan bir araştırma, yapay zekânın (YZ) hastane notları üzerinden akciğer kanserini, doktorlardan dört ay daha erken tespit edebileceğini ortaya koydu. Hollanda genelindeki 525 binden fazla hastanın verilerini analiz eden uzmanlar, sistemin akciğer kanserine dair “erken uyarı sinyallerini” algılayabildiğini belirtti.
1989-2021 yılları arasında Groningen, Utrecht ve Amsterdam’da tutulan hasta kayıtlarını inceleyen araştırmacılar, bu kişilerden 2386’sının akciğer kanserine yakalandığını tespit etti. Hollanda Kanser Kayıt Sistemi’ne (NKR) dayanan bu verilere göre, hastaların yaklaşık yüzde 75’inde kanser, üçüncü ya da dördüncü evrede teşhis edildi. Bu da tedavi şansını önemli ölçüde azaltıyor.
Araştırmacılar, YZ’nin bu hastalık sinyallerini daha erken fark edip edemeyeceğini görmek için doktor notlarını sisteme yükledi. Sonuçlar umut verici: Yapay zekâ, yalnızca “sigara” ya da “kan tükürme” gibi anahtar kelimeler değil, aynı zamanda serbest metinlerdeki ipuçlarını da analiz ederek hastalığı aylar öncesinden öngörebiliyor.
Ancak araştırma ekibi, bu yöntemin bazı sakıncaları da beraberinde getirebileceğini vurguluyor. Yapay zekânın dört ay önce teşhis koyabildiği her bir hasta için, potansiyel risk taşıyan 33 kişi daha detaylı taramadan geçirilmeli. Bu da sağlık sistemine ek yük anlamına geliyor.
Yine de uzmanlara göre, akciğer kanseri tedavisine sadece dört hafta daha erken başlanması bile, hayatta kalma ihtimalini ciddi şekilde artırabiliyor. Zira evre 3 veya 4’te teşhis edilen hastaların yüzde 80’i, bir yıl içinde hayatını kaybediyor.
Yeni sistemin yaygın kullanıma girmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtiliyor.
Amsterdam / Furkan TURGUT
